Κίτρινη κάρτα

Όταν είδα χθες τον κ. Πάγκαλο να λέει οτι οι προσληφθέντες απ την προκήρυξη των εκλογών και μετά stagiers δεν πρόκειται να πληρωθούν για την εργασία που κατέβαλαν επι ένα μήνα, δεν πίστευα στ αυτιά μου. Έβαλα ειδήσεις σε όσα κανάλια μπορούσα εκείνη την ώρα ελπίζοντας ματαίως οτι έκανα λάθος. Ατυχώς, παντού ο κ. Πάγκαλος έλεγε ακριβώς τα ίδια λόγια, πράγμα εντελώς λογικό αφού οι δηλώσεις του είχαν βιντεοσκοπηθεί ταυτόχρονα απ όλα τα κανάλια.

Διάβασα τις δηλώσεις προσεκτικά μπας κι έχασα κάποια πτυχή του θέματος. Το σκέφτηκα, το ξανασκέφτηκα. Το συζήτησα με φίλους και γνωστούς, υποστηρικτές του ΠΑΣΟΚ και αντιπάλους, συμφωνούντες και διαφωνούντες. Δεν μπορώ να βρώ την παραμικρή δικαιολογία, ούτε καν μια εύλογη εξήγηση για μια τέτοια απόφαση.

Επισήμως ή ανεπισήμως προτάθηκαν οι παρακάτω αιτιολογίες γι αυτή την απόφαση.

1. Εκδικητικότητα απέναντι στα γαλάζια παιδιά: Αυτή είναι φυσικά η πρώτη γραμμή άμυνας των νεοδημοκρατών, που προσπαθούν έτσι και να φέρουν το πολιτικό παιχνίδι στα μέτρα τους κατεβάζοντας το επίπεδό του αλλά και συσπειρώνοντας τη βάση. Δεδομένου και του προεκλογικού αγώνα μέσα στην ΝΔ, φυσικό είναι οι επίδοξοι ηγέτες να θέλουν να εκφράσουν τον σκληρό πυρήνα του κόμματος. Θα απέρριπτα αμέσως αυτή την άποψη, μια και η ως τώρα πολιτεία του ΠΑΣΟΚ κάθε άλλο απ αυτό δείχνει.

2. Δεν υπάρχουν λεφτά, κι έτσι γίνεται οικονομία: ανεπίσημη ερμηνεία, απευθυνόμενη με κλείσιμο του ματιού σε σκληροπυρηνικούς και όχι ιδιαίτερα ευφυείς οπαδούς του κυβερνώντος κόμματος. Τα μαθηματικά είναι απλά. Αν μιλάμε ακόμα και για 10.000 stagiers των 400-500 ευρώ, το κόστος της πληρωμής τους είναι 5.000.000. Σιγά μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου όταν το πρόβλημά μας είναι της τάξεως των δεκάδων δισεκατομμυρίων. Αδιανόητο.

3. Οι συμβάσεις είναι παράνομες, άρα πληρωμή τους δημιουργεί ποινικές ευθύνες: Είναι η ερμηνεία του κ. Πάγκαλου στα τηλεοπτικά πάνελ, που είπε οτι αν ο κ. Παπακωνσταντίνου τους πληρώσει, θα πάει φυλακή. Ελπίζω να μη σοβαρολογούσε, γιατί τότε το θέμα μας είναι μια αφελής τυπολατρεία, ένας σαρτζετακισμός. Ασφαλώς υπάρχουν τρόποι να πληρωθούν αυτοί οι άνθρωποι χωρίς να χρειαστεί να πάει κανείς φυλακή, κι αν το νομικό επιτελείο της κυβέρνησης δεν μπορεί να τους βρεί έχουμε πρόβλημα. Η εξήγηση αυτή μου είναι τόσο απεχθής ώστε μου πέρασε απ το μυαλό και μια ψυχολογική διάστασή της. Ίσως ο Γ. Παπανδρέου, δυναστευόμενος απ την προσωπικότητα του πατέρα του, έστω και προ πολλού αποβιώσαντος, τείνει να κινηθεί απ το “δεν υπάρχουν θεσμοί, υπάρχει μόνο ο λαός” του Ανδρέα στο αντιδιαμετρικό “δεν υπάρχει λαός, υπάρχουν μόνο θεσμοί”. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ισχύει βέβαια και για τα πολιτικά τέκνα του μακαρίτη.
Σ αυτή την περίπτωση θάπρεπε να αναθεωρήσω και το πρώτο κείμενο αυτού του blog, γιατί τότε ο Συνήγορος του Πολίτη δεν αποτελεί σύμβολο του αδικούμενου πολίτη, αλλά σύμβολο των θεσμών. Δεν θέλω να αποδεχθώ μια τέτοια εξήγηση με τίποτε.

4. Πρέπει να περάσει το πολιτικό μήνυμα της νομιμότητας: Αυτή η εξήγηση έχει κοινά σημεία με την προηγούμενη, αλλά προχωράει και παρακάτω. Τα stage, και ειδικά τα του τελευταίου μήνα είναι εξέχον παράδειγμα φαυλότητας και πρέπει να καυτηριασθεί για να αλλάξουμε σελίδα. Αυτό το μήνυμα αφορά φυσικά τους νεοδημοκράτες πολιτικούς, αλλά αφορά και τους πασόκους επίδοξους μιμητές τους όπως επίσης και τους πολίτες που δυστυχώς έχουν μάθει το ρουσφέτι και πρέπει πια να ξεμάθουν. Η άποψη αυτή είναι σοβαρότερη και γι αυτό θα επεκταθώ λιγάκι.

Άς πάρουμε το θέμα απ την αρχή. Είναι βέβαιο οτι η προηγούμενη κυβέρνηση χειρίστηκε το θέμα των stage με υψηλού επιπέδου φαυλότητα, αντίστοιχη εξάλλου με την υπόλοιπη συμπεριφορά της. Τα χρησιμοποίησε σαν δίοδο των ρουσφετολογικών τάσεων του κόμματος αλλά και σαν φθηνή μέθοδο ελάττωσης των επίσημων ποσοστών της ανεργίας. Στο νεοδημοκρατικό θερμοκήπιο εξαχρείωσης τα stage μεταλλάχθηκαν προσανατολιζόμενα προς τον δημόσιο τομέα, απέβαλαν την εξελικτικώς άχρηστη πλέον ουρά του χαρακτήρα μαθητείας που οι κουτόφραγκοι εθέσπισαν, και απέκτησαν μέσο όρο ζωής πολύ μεγαλύτερο απ τους 6, 12, άειντε 18 μήνες που αρχικώς προεβλέπετο. Κι όχι μόνο αυτό, επεδίωξαν την αθανασία δια της μονιμοποιήσεως μετά παρέλευση 24μήνου σύμφωνα με την ντιρεκτίβα της Ε.Ε. που υλοποίησε όπως τον βόλευε ο Παυλόπουλος.

Αυτό το νέο παράσιτο ήρθε σ ένα οργανισμό με προβληματικό ανοσοποιητικό σύστημα. Ήπιες τακτικές δύσκολα είναι αποτελεσματικές σε τέτοιες περιπτώσεις, δυστυχώς χρειάζεται μαχαίρι. Συμφωνώ λοιπόν απολύτως με την απόφαση για πλήρη κατάργηση των stage στον δημόσιο τομέα, παρότι σ ένα ήδη ευνομούμενο κράτος και με λελογισμένες δόσεις θα μπορούσαν και να καλύψουν κενά στον κρατικό μηχανισμό και να προσφέρουν μια έστω κακώς πληρωμένη προϋπηρεσία σε νέους που χρειάζονται επαγγελματικά προσόντα.

Επίσης απολύτως συμφωνώ και με την απόφαση για μη μοριοδότηση των stagiers. Η πρόσληψη τους γίνεται ακριβώς για να αποκτήσουν προϋπηρεσία, που προφανώς όπου χρειάζεται και όπου είναι σχετική με το αντικείμενο για το οποίο καταθέτει αίτηση ο stagier λαμβάνεται έτσι κι αλλιώς υπόψιν, δηλαδή μοριοδοτείται. Γενική μοριοδότηση θάταν διπλή προσμέτρηση του χρόνου του stage, άρα αδικία για τους υπόλοιπους υποψηφίους που θάχαν εργαστεί εκτός stage.

Με δεδομένο το οτι οι προσλήψεις του τελευταίου μήνα της ΝΔ είναι όσο πάει απαράδεκτες και πιθανότατα νομικά ασταθείς, επίσης συμφωνώ με την διακοπή των συμβάσεων αυτών. Δεν θάχα σοβαρές αντιρρήσεις και με την ποινική δίωξη όποιων απεφάσισαν να ψηφοθηρήσουν μ αυτό τον γελοίο τρόπο. Η αλλαγή σελίδας χρειάζεται ίσως και τιμωρία, παρότι ήδη τους επεβλήθη μέγα μέρος της, αν προσθέσει κανείς στην ήττα τους και τον δημόσιο εξευτελισμό που υπέστησαν και θα συνεχίσουν να υφίστανται εξαιτίας των φαύλων πρακτικών τους. Νομίζω οτι η επόμενη γενιά στελεχών της ΝΔ θα φερθεί διαφορετικά. Αν το μήνυμα που επιδιώκει η κυβέρνηση να περάσει είναι η αυστηρή τήρηση της νομιμότητας τόχει πετύχει μέχρι εδώ. Η διακοπή των συμβάσεων είναι το γενικό μήνυμα προς πάντα ενδιαφερόμενο, και η λαϊκή κατακραυγή, έστω η δίωξη, είναι το μήνυμα προς πολιτικούς, φίλους και αντιπάλους.

Από εδώ και πέρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Η άρνηση πληρωμής δεν μπορεί να αποτελεί μέρος αυτού του μηνύματος. Δεν είναι δυνατόν να τιμωρείται ο προσερχόμενος προς εργασία λες και μπορεί να ελέγξει την νομιμότητα των πράξεων της διοίκησης. Δεν ξέρω κανένα που ερχόμενος σε σύμβαση εργασίας με το δημόσιο κάνει τίποτε άλλο απ το να βάζει απλώς την υπογραφή του, κατα μείζονα δε λόγο όταν η σύμβαση τον συμφέρει.

Εξάλλου το παράνομο της σύμβασης κατά παγία πρακτική των δικαστηρίων δεν βαρύνει ούτε καν δεσμεύει τον εργαζόμενο αλλά την εργοδοσία. Οι δικαστές αντιλαμβάνονται το ετεροβαρές των πόλων της σύμβασης. Αν ένας εργαζόμενος υπογράψει σύμβαση που παρανόμως του στερεί μέρος των δικαιωμάτων του, μπορεί εκ των υστέρων να την καταγγείλει. Και θα κερδίσει την δίκη μια κι όλα τα δικαστήρια θα δεχθούν την πίεση της ανάγκης του εργαζομένου ως επαρκές κίνητρο για την πονηρή του έστω συμπεριφορά. Δεν θάχε πλάκα να αποφανθεί το δικαστήριο οτι εφόσον η σύμβαση είναι παράνομη ο εργοδότης μπορεί να μην πληρώσει τα δεδουλευμένα; Δεν θα επέτρεπε αυτό στο Δημόσιο ή σε ιδιώτες να καταρτίζουν παράνομες συμβάσεις, να βάζουν εργαζόμενους στη δουλειά και μετά να μή πληρώνουν; Δεν θάταν αυτό μια νομική στήριξη της συμπεριφοράς μπαταχτσή;

Δεν πιστεύω οτι θα υπάρξει δικαστήριο που να μην δικαιώσει τους stagiers που θα αναζητήσουν εκεί την πληρωμή τους. Και τότε πού θα θεμελιώνεται το μήνυμα τήρησης της νομιμότητας που θέλει να στείλει το ΠΑΣΟΚ ;

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στην τιμωρία να δούμε το θέμα λιγάκι πιο γενικά. Εξ ορισμού η τιμωρία είναι ένα αρνητικό ερέθισμα που σκοπό έχει να μειώσει μέχρι μηδενισμού την μη επιθυμητή συμπεριφορά. Οτιδήποτε πέραν της επίτευξης της επιθυμητής συμπεριφοράς είναι απλώς έκφραση θυμού. Μια τέτοια στάση όμως όχι μόνο δεν προάγει το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά παράγει νέες ανεπιθύμητες συμπεριφορές απ αυτόν που την υφίσταται. Ο στόχος λοιπόν, αν είναι αυτός, δεν θα πετύχει. Το μήνυμα, με την κατάργηση των stage έχει περάσει. Η τιμωρία δουλεύει. Η άρνηση πληρωμής δεν προσθέτει τίποτε, παρά μόνο υπόνοιες μισαλλοδοξίας, υπονομεύοντας όλα τα επόμενα μηνύματα που θα θελήσει ο Παπανδρέου να περάσει.

Μη ξεχνάμε επίσης οτι η ίδια η έκφραση θυμού και η συνακόλουθη βία είναι συμπεριφορά ανεπιθύμητη για οποιονδήποτε πολιτισμένο άνθρωπο, άρα χρειάζεται να τιμωρηθεί αυτός που την ασκεί. Και θα τιμωρηθεί. Το ΠΑΣΟΚ.

Πάμε ένα τελευταίο βηματάκι μακρύτερα. Ο Παπανδρέου ευαγγελίζεται ένα κράτος δικαίου. Και σ ένα τέτοιο κράτος η τήρηση της νομιμότητας είναι απαραίτητη. Αλλά σ ένα κράτος όπου η δικαιοσύνη είναι περίπου πολυτελής επιδίωξη αφορώσα κυρίως αυτούς που έχουν τα μέσα να απομακρύνονται απ την καθημερινή τριβή στην αγορά, της αυστηρής τήρησης της νομιμότητας πρέπει να προηγείται η αλλαγή πολλών νόμων μια και οι υπάρχοντες εκφράζουν την υφιστάμενη προσέγγιση του δικαίου, δηλαδή σε πολλές περιπτώσεις την αδικία. Γι αυτό εξάλλου όλοι οι πολιτικοί, του Παπανδρέου μη εξαιρουμένου προτείνουν αλλαγές νόμων.

Ας θυμηθούμε λίγο τον Πλάτωνα. Στην Πολιτεία περιγράφει την δικαιοσύνη ως είδος αρμονίας μεταξύ των μερών της ψυχής – και της Πολιτείας. Η απόφαση άρνησης πληρωμής είναι εκ των πραγμάτων διχαστική, άρα δυσαρμονική. Άρα άδικη. Ανεξαρτήτως της τήρησης της νομιμότητας. Κι αυτό είναι το μήνυμα που περνάει η κυβέρνηση, όχι αυτό που επιδιώκει.

Πρόκειται για απαράδεκτα σκληρό παιχνίδι. Κίτρινη κάρτα.

ΥΓ. Ο κ. Πάγκαλος έχει ένα τρόπο διαφυγής χωρίς να φανεί ανακόλουθος. Αρκεί να δηλώσει οτι ναι μεν ο κ. Παπακωνσταντίνου δεν μπορεί να πληρώσει διότι θα είναι παράνομος, αλλά αν έρθει έστω και μια δικαστική απόφαση που να επιβάλει πληρωμή, από ένα μόνον stagier, θα τους πληρώσει με βάση αυτή την απόφαση όλους χωρίς να ασκήσει το δικαίωμα της έφεσης.